Het Gemeentearchief heeft een boek geschreven over mensen die eind 1944/begin 1945 vanuit Zuid- en Midden Nederland moesten vluchten en terecht kwamen in een van de vroegere gemeenten van Súdwest-Fryslân.

Leven in angst, honger, en kou. Omringd door verwoeste gebouwen en huizen, het gebulder van vliegtuigen, harde knallen van bommen in de verte, en dichtbij. Onwetendheid wat te toekomst brengen zal. Oorlog is verwoestend, zowel fysiek, als mentaal. Het neemt de regie uit handen, controleert jou, en wat je kan. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was een veilig thuis er niet meer voor iedereen, mensen vluchten, uit angst, uit honger of worden verplicht geëvacueerd omdat hun woonplaats niet veilig meer is. Duizenden mensen verlaten huis en haard opzoek naar een veiliger ‘thuis’ en die vinden ze na hun tocht naar het Noorden.

Aan de hand 19 verhalen wordt dit verhaal verteld. Ook is een overzicht opgenomen met zo'n 2600 namen met vermelding waar ze vandaan kwamen en bij wie ze werden ondergebracht. Het boek is te bestellen (€ 7,50) of gratis te downloaden.