logo Cultuur Historisch Centrum De Tiid

Archiefstuk van de maand april

De Tandprothese van wieuwerd

Goinga collectie

Dit archiefstuk komt uit de Goinga collectie. Deze collectie bevat documentatie met betrekking tot de voormalige gemeente Baarderadeel en bestaat veelal uit foto's, krantenknipsels, overdrukken uit tijdschriften, artikels uit dorpskranten en oude archiefstukken. Zo ook dit overdruk uit het tijdschrift voor tandheelkunde van maart 1944, waar in wordt gegaan op de tandprothese van Wieuwerd. 

Wieuwerd

Wieuwerd is een klein dorpje, wat bekend is geworden door drie zaken: de goudschat uit de 7e eeuw, de Labadistenkolonie, die er van 1675 tot ongeveer 1730 verbleef en de grafkelder in de kerk, waar gemummificeerde lijken zijn gevonden, en ook de tandprothese.

De tandprothese

Het boekje gaat in detail in op de tandprothese. Hoe die uit een stuk been is gesneden, dat de prothese niet vlak is, zoals bij het merendeel van antieke protheses, waar er precies een scheur zit en wat het gewicht is. Er kan met duidelijkheid worden gezegd dat de prothese uit ivoor is gemaakt, afkomstig van olifant, nijlpaard of walrus, maar welke van deze kunnen ze niet met zekerheid aangeven. Zo wordt de gehele prothese door verschillende deskundigen geanalyseerd, en worden er conclusies getrokken.

Anna Maria van Schurman

Er wordt gespeculeerd tot wie de tandprothese behoorde. Een naam die vaak wordt genoemd, op internet en in dit boekje is Anna Maria van Schurman. Anna Maria van Schuwman was hoogbegaafd, en de eerste vrouwelijke student van Europa. Van Schurman sloot zich in 1669 aan bij het Labadisme, en kwam uiteindelijk op de Walta State in Wiuwert terecht, waar de groep Labadisten woonde.

Ondanks dat er wordt geschreven dat Anna Maria annoniem is begraven, aan de noordkant van de kerk, deels onder en deels naast de kerk, denken anderen dat Anna Maria toch in de grafkelder werd begraven, voornamelijk omdat zij haar kundig genoeg achten in beeldhouwen om een dergelijke prothese voor zichzelf te hebben gemaakt.

Ook in dit archiefstuk zijn ze er niet zeker van of de prothese van van Schurman zijn geweest, omdat zij volgens hen niet in de grafkelder begraven lag, daarnaast schreef van Schurman in haar Eucleria over haar wens om begraven te worden naast haar vriendin Sara Moot.

 

Bronnen:

Mummiekelder

 

Cultuur Historisch Centrum De Tiid maakt gebruik van Erfgoednet 3.0 een product van Picturae